1. Historia Spinalongi
Okres wenecki (1579 – 1715)
W 1579 roku Wenecjanie rozpoczęli budowę potężnej twierdzy na Spinalondze. Celem fortecy była ochrona Krety przed najazdami piratów oraz Turków osmańskich. Wenecjanie wiedzieli, że prędzej czy później dojdzie do konfrontacji o Kretę ze względu na jej strategiczne położenie. Kreta to wyspa, która jest swoistym łącznikiem trzech kontynentów: Europy, Afryki i Azji i tym samym od zawsze była kluczowa dla przepływu towarów pomiędzy ośrodkami handlowymi położonymi w basenie Morza Śródziemnego. Solidne mury twierdzy, liczne bastiony i umocnienia uczyniły ją jednym z najważniejszych punktów obronnych na Morzu Śródziemnym. Przez ponad sto lat Spinalonga była kluczowym elementem weneckiego systemu obronnego. Twierdza służyła nie tylko jako punkt obronny, ale także jako schronienie dla ludności cywilnej podczas oblężeń. Wenecjanie kontrolowali wyspę aż do 1715 roku, kiedy to Turcy osmańscy przejęli nad nią władzę.
Okres turecki (1715-1903)
Po przejęciu kontroli nad wyspą przez Turków osmańskich, Spinalonga stała się domem dla społeczności tureckiej i służyła jako międzynarodowy port.
Po zajęciu wyspy przez Osmanów, Spinalonga przeżyła okres intensywnej przebudowy i rozwoju. Powstały meczety, łaźnie, oraz domy mieszkalne, które do dziś można zobaczyć podczas zwiedzania. Turecka osada rozwijała się, a wyspa stała się ważnym punktem handlowym w regionie. W 1718 roku na wyspie osiedlili się muzułmańscy żołnierze wraz ze swoimi rodzinami, którzy prowadzili stosunkowo normalne życie. Wyspa swego czasu służyła także jako miejsce wygnania i więzienia dla skazańców z całej Krety.
Codzienne życie w osadzie tureckiej na Spinalondze było różnorodne i tętniło życiem. Społeczność składała się głównie z handlarzy, kupców detalicznych, marynarzy i rzemieślników. Mieszkańcy wyspy prowadzili ożywiony handel, a port Spinalongi stał się ważnym punktem tranzytowym dla statków pływających po południowo-wschodnim Morzu Egejskim.
Ostatecznie, dramatyczny okres w historii Spinalongi nastąpił, gdy w 1903 roku wyspa została przekształcona w kolonię dla osób chorych na trąd. Wtedy również wyspę opuścili ostatni Turcy, pozostawiając trwały ślad w architekturze i historii Spinalongi. Mimo licznych zmian i trudności, okres panowania tureckiego pozostawił znaczące dziedzictwo, które do dziś można podziwiać zwiedzając wyspę.
Kolonia trędowatych (1903-1957)
W 1903 nowymi mieszkańcami Spinalongi stali się trędowaci z całej Krety, którzy po zdiagnozowaniu choroby, musieli zamieszkać na wyspie. Musieli ułożyć sobie życie na nowo, w odseparowaniu od społeczeństwa i w bardzo często trudnych warunkach.
Ludzie zsyłani na Spinalongę musieli stawić czoła nie tylko swojej chorobie, ale także trudnym warunkom życia. Kolonia trędowatych była jednak dobrze zorganizowana – istniały tam sklepy, warsztaty, szkoły, a nawet teatry. Mieszkańcy wyspy starali się prowadzić normalne życie, wspierając się nawzajem i tworząc silną społeczność. Dzięki wsparciu lekarzy i pielęgniarek, warunki życia na Spinalondze stopniowo się poprawiały.
Podczas naszej wycieczki na Spinalongę, nasz polski przewodnik opowie Wam historię tego miejsca. Naszym zdaniem jest to jedna z najciekawszych wycieczek z jakich możecie skorzystać na Krecie.
2. Życie trędowatych
Co to jest trąd?
Trąd, znany także jako choroba Hansena, jest przewlekłą chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie Mycobacterium leprae. Choroba atakuje głównie skórę, nerwy obwodowe, drogi oddechowe oraz oczy. Objawy trądu obejmują plamy na skórze, znieczulenie, osłabienie mięśni i zmiany w tkance, które mogą prowadzić do deformacji ciała. W przeszłości trąd był bardzo stygmatyzowany i uważany za karę boską, co prowadziło do izolacji chorych w specjalnych koloniach trędowatych, takich jak Spinalonga. Dzięki postępowi medycyny trąd jest obecnie wyleczalny, jednak nadal wymaga długotrwałego leczenia antybiotykami.
Jak wyglądało życie na wyspie?
Życie trędowatych na Spinalondze było ciężkie i pełne wyzwań. Osoby chore na trąd były izolowane od społeczeństwa, często tracąc kontakt z rodziną i przyjaciółmi. W momencie przybycia na wyspę, trędowaci tracili swoje prawa polityczne i majątkowe, a ich małżeństwa były unieważniane. Osiedlali się w starych, często bardzo zaniedbanych domach, które z czasem były stopniowo zastępowane nowymi budynkami, co poprawiało warunki życia.
Mieszkańcy Spinalongi tworzyli unikalną społeczność, której życie regulowały specjalne przepisy. Otrzymywali zasiłki państwowe, które pozwalały im na pewną niezależność ekonomiczną. Na wyspie istniał mały rynek, gdzie mogli kupować podstawowe produkty spożywcze od lokalnych producentów, płacąc sterylizowanymi pieniędzmi. Oprócz tego na wyspie działały kawiarnie prowadzone przez samych trędowatych, a niektórzy z nich uprawiali warzywa i łowili ryby.
Mimo trudnych warunków, trędowaci starali się prowadzić normalne życie. Niektórzy z nich byli odwiedzani przez rodziny, a niektóre matki i żony decydowały się na przeprowadzkę na wyspę, aby opiekować się swoimi bliskimi. Na wyspie mieszkały także duchowni, którzy odprawiali nabożeństwa i wspierali chorych duchowo. Pomimo zakazu małżeństw wśród trędowatych, zdarzały się przypadki, że niektóre pary zawierały związki małżeńskie i miały zdrowe dzieci. Po 1938 roku dzieci trędowatych były przenoszone do specjalnego ośrodka w szpitalu Agia Barbara, gdzie były pod stałą opieką medyczną.
Opieka nad chorymi była niewystarczająca, a warunki medyczne pozostawiały wiele do życzenia. Świadectwa lekarzy i badaczy odwiedzających Spinalongę podkreślają brak odpowiedniej infrastruktury i leczenia. Dopiero po 1948 roku, wraz z wprowadzeniem nowoczesnych metod leczenia trądu, sytuacja zaczęła się poprawiać. Wiele osób mogło wrócić do swoich rodzinnych miejscowości, jednak proces ich reintegracji społecznej był niezwykle trudny.
Jak wyglądało życie trędowatych po opuszczeniu wyspy?
Opuszczenie Spinalongi nie oznaczało końca problemów dla trędowatych. Choć fizycznie mogli opuścić wyspę, społeczna stygmatyzacja była ogromnym wyzwaniem. Ludzie zdrowi nadal bali się i unikali osób, które kiedyś były chore na trąd, co utrudniało im ponowną integrację ze społeczeństwem. Wielu byłych pacjentów doświadczało odrzucenia i izolacji, co prowadziło do nostalgicznych wspomnień życia na wyspie, gdzie mimo wszystko czuli się bardziej akceptowani i chronieni przed społecznymi uprzedzeniami.
Społeczna rehabilitacja była niemal niemożliwa, a społeczeństwo niechętnie przyjmowało ich z powrotem. Zdarzało się, że byli pacjenci Spinalongi tęsknili za życiem na wyspie, gdzie tworzyli własną społeczność, wolną od zewnętrznych osądów i wykluczeń. Integracja ze społeczeństwem zdrowych była pełna trudności, a często niemożliwa, co sprawiało, że wielu z nich czuło się bardziej komfortowo i bezpiecznie w swoim dawnym środowisku na wyspie.
Podsumowując, życie trędowatych na Spinalondze było naznaczone cierpieniem, izolacją i walką o godność w trudnych warunkach. Pomimo poprawy warunków życia i leczenia na wyspie, społeczna stygmatyzacja po opuszczeniu Spinalongi pozostała głównym problemem dla tych, którzy tam żyli.
3. Zwiedzanie Spinalongi
Spinalongę, tę niezwykłą wyspę z bogatą i poruszającą historią, można zwiedzać na własną rękę. Wyspa jest otwarta dla turystów, którzy mogą samodzielnie spacerować po jej ruinach, podziwiać pozostałości dawnej kolonii trędowatych, a także odwiedzić imponującą fortecę.
Jednak, aby w pełni docenić historię i atmosferę tego wyjątkowego miejsca, rekomendujemy zwiedzanie Spinalongi z przewodnikiem, podczas wycieczki zorganizowanej przez nasze biuro.
Chcesz zobaczyć wyspę na własną rękę?
Wycieczka z biurem Kreta Parakalo – najlepszy sposób zwiedzania wyspy
Organizujemy wyjątkowe wycieczki na Spinalongę, podczas których poznasz Kretę, jej historię oraz będziesz świetnie się bawić – dbamy o każdy szczegół wycieczki, tak, aby nasi goście nie mieli żadnych zmartwień, a mogli cieszyć się w 100% zwiedzanymi miejscami.
Wycieczka z naszym biurem to nie tylko Spinalonga, ale także piękne miasteczko Agios Nikolaos, klasztor Selinari, zapierające dech w piersiach widoki na punktach widokowych, degustacja lokalnych produktów w oliwiarni oraz kąpiel w wodach Zatoki Elounda.
Na wyspę trędowatych wypływamy z malowniczej miejscowości Elounda. Rejs na Spinalongę odbywa się na niezatłoczonej łodzi, zapewniając komfort i przestrzeń dla naszych gości. Bez tłoku i pośpiechu. Podczas rejsu można podziwiać zapierające dech w piersiach widoki Zatoki Elounda, zwanej równiez „zatoką milionerów”, co stanowi doskonałą okazję do relaksu i robienia zdjęć. Rejs trwa około 25 minut po spokojnych wodach zatoki.
Ze Spinalongi wypływany do miejscowości Plaka, co pozwala także lepiej wyobrazić sobie, jak wyglądało życie mieszkańców wiosek w zatoce, którzy codziennie widywali wyspę trędowatych. Dzięki naszym przewodnikom dowiecie się, jak codziennie mijali tę tajemniczą wyspę i często handlowali z jej mieszkańcami. Opowieści te dodają kontekstu i głębi zwiedzaniu, czyniąc je jeszcze bardziej fascynującym. W Place mamy czas na obiad, w spokojnej atmosferze i pięknymi widokami. Idealny czas na relaks.
Zobacz naszą ofertę – wycieczka Spinalonga i Agios Nikolaos Premium